Hạ đường huyết thường gặp ở bệnh nhân đái tháo đường đang điều trị, cũng có thể xảy ra ở người bình thường. Hạ đường huyết cần điều trị ngay lập tức khi nó xảy ra. Vậy những biểu hiện sớm của cơn hạ đường huyết là gì?
1. Hạ đường huyết là gì? Nguyên nhân gây hạ đường huyết
Hạ đường huyết là tình trạng lượng glucose trong máu xuống thấp khiến cơ thể không đủ năng lượng cho các hoạt động bình thường. Chỉ số đường huyết < 3,9 mmol/l được chẩn đoán là hạ đường huyết. Hiện tượng này xảy ra cần phải được xử lý kịp thời, nếu không sẽ gây ra biến chứng nguy hiểm.
Hạ đường huyết thường gặp nhất ở bệnh nhân tiểu đường dùng insulin nhưng cũng có thể xảy ra ở bệnh nhân dùng một số loại thuốc trị đái tháo đường bằng đường uống.
Nguyên nhân phổ biến gây hạ đường huyết ở bệnh tiểu đường bao gồm:
- Lạm dụng insulin hoặc thuốc trị đái tháo đường.
- Ăn không đủ.
- Trì hoãn hoặc bỏ lỡ bữa ăn hoặc bữa ăn nhẹ.
- Tăng cường tập thể dục hoặc hoạt động thể chất mà không tăng lượng thức ăn hoặc điều chỉnh liều lượng thuốc.
- Uống rượu.
2. Biểu hiện sớm của cơn hạ đường huyết
Các dấu hiệu và triệu chứng ban đầu của hạ đường huyết bao gồm:
- Mặt tái nhợt, chân tay run rẩy, đổ mồ hôi.
- Chóng mặt hoặc choáng váng, đau đầu, khó tập trung.
- Đói hoặc buồn nôn.
- Nhịp tim không đều hoặc nhịp tim nhanh.
- Cảm thấy yếu và yếu (mệt mỏi), khó chịu hoặc lo lắng.
- Ngứa ran hoặc tê ở môi, lưỡi hoặc má.
Nếu hạ đường huyết do tiểu đường khi đang ngủ, một số dấu hiệu và triệu chứng có thể cản trở giấc ngủ của người bệnh, như gặp ác mộng, làm ướt ga trải giường hoặc đồ ngủ do đổ mồ hôi, khi thức dậy thì mệt mỏi, cáu kỉnh hoặc bối rối.
Hạ đường huyết do tiểu đường nếu không được điều trị, các dấu hiệu và triệu chứng sẽ trở nên trầm trọng hơn. Bao gồm lú lẫn, hành vi bất thường hoặc cả hai, chẳng hạn như không thể hoàn thành công việc hàng ngày; khó nói hoặc nói ngọng; tầm nhìn mờ hoặc tầm nhìn bị thu hẹp; yếu cơ, buồn ngủ, thậm chí vô thức và tử vong.
Các triệu chứng có thể khác nhau tùy theo từng người hoặc từng đợt. Một số người không có bất kỳ triệu chứng đáng chú ý nào. Điều quan trọng là người bệnh phải theo dõi lượng đường trong máu thường xuyên và ghi lại cảm giác của họ khi lượng đường trong máu xuống thấp.
3. Sự nguy hiểm của hạ đường huyết
Nếu bỏ qua các triệu chứng của đường huyết thấp quá lâu, người bệnh có thể bị bất tỉnh. Điều này là do não cần glucose để có thể hoạt động bình thường. Điều quan trọng là phải nhận biết sớm các dấu hiệu và triệu chứng của hạ đường huyết vì nếu không được điều trị, hạ đường huyết có thể dẫn đến cơn động kinh, mất ý thức và tử vong.
Ngoài ra, hạ đường huyết còn làm tăng nguy cơ tai nạn nghiêm trọng do rối loạn chức năng thần kinh và vận động, chẳng hạn khi đang vận hành máy móc hay tham gia giao thông.
4. Cách phòng ngừa
Để ngăn ngừa hạ đường huyết, nhất là ở bệnh tiểu đường, người bệnh hãy làm theo các bước sau:
– Theo dõi lượng đường trong máu. Tùy thuộc vào kế hoạch điều trị, người bệnh có thể kiểm tra và ghi lại lượng đường trong máu vài lần một tuần hoặc nhiều lần trong ngày. Theo dõi cẩn thận là cách duy nhất để đảm bảo lượng đường trong máu vẫn nằm trong phạm vi mục tiêu.
– Tránh bỏ lỡ hoặc trì hoãn bữa ăn và bữa ăn nhẹ. Nếu người bệnh dùng insulin hoặc thuốc trị tiểu đường đường uống, hãy duy trì khẩu phần và thời gian ăn và ăn nhẹ phù hợp.
– Nếu hoạt động thể chất tăng lên, hãy điều chỉnh thuốc hoặc thêm đồ ăn nhẹ. Sự điều chỉnh phụ thuộc vào kết quả xét nghiệm lượng đường trong máu, loại và thời gian hoạt động cũng như loại thuốc đang dùng.
– Nếu uống rượu, hãy dùng cùng bữa chính hoặc bữa ăn nhẹ. Uống rượu khi bụng đói có thể gây hạ đường huyết. Rượu cũng có thể gây hạ đường huyết muộn vài giờ sau đó, điều này làm tăng tầm quan trọng của việc theo dõi đường huyết.
– Ghi lại các phản ứng hạ đường huyết. Điều này có thể giúp người bệnh và người chăm sóc xác định các nguyên nhân dẫn đến hạ đường huyết và tìm cách ngăn ngừa.
– Người bệnh nên mang theo một số giấy tờ nhận dạng bệnh tiểu đường để cho người khác biết bạn mắc bệnh tiểu đường trong trường hợp khẩn cấp. Có thể sử dụng vòng cổ hoặc vòng tay nhận dạng y tế và thẻ ví.
Tóm lại, hãy chú ý đến những biểu hiện sớm của cơn hạ đường huyết và điều trị kịp thời. Người bệnh có thể nhanh chóng tăng lượng đường trong máu bằng cách ăn hoặc uống các nguồn đường đơn giản như viên glucose, kẹo cứng hoặc nước trái cây. Hãy cho gia đình và bạn bè biết những triệu chứng cần theo dõi và phải làm gì nếu bạn không thể tự mình xử lý khi hạ đường huyết.