093.666.8010

TẤT TẦN TẬT TỪ A ĐỄN Z VỀ BỆNH TIỂU ĐƯỜNG TYP 1

Bệnh đái tháo đường hay tiểu đường typ 1 thường xảy ra ở trẻ em và thanh thiếu niên, trước đây nó được coi là bệnh tiểu đường vị thành niên. Chỉ có khoảng 5% người mắc bệnh tiểu đường thuộc typ này.

Dịch tễ

Khoảng 1,25 triệu người Mỹ bị tiểu đường tuýp 1 và khoảng 40.000 người mới được chẩn đoán mỗi năm tại Hoa Kỳ. Tiểu đường typ 1 phổ biến ở người da trắng hơn người Mỹ gốc Phi. Tại Việt Nam, tỷ lệ mắc tiểu đường typ 1 là khoảng 5-10% trong tổng số bệnh nhân tiểu đường, trong đó tỷ lệ mắc bệnh ở hai giới là như nhau. Bệnh thường bắt đầu ở người dưới 20 tuổi, nhưng nó cũng có thể xảy ra ở các lứa tuổi khác.

Bệnh tiểu đường tuyp 1 thường xảy ra ở tuổi vị thành niên

Cơ chế bệnh sinh

Bệnh tiểu đường typ 1 xảy ra do hệ thống miễn dịch tự tiêu diệt các tế bào beta trong tuyến tụy. Các tế bào beta này có vai trò sản sinh ra hormon INS để duy trì nồng độ đường huyết. Do đó, trong bệnh tiểu đường typ 1, tế bào beta bị phá hủy dẫn đến tình trạng thiếu hụt hormon INS.

Một số người có thể mắc phải bệnh tiểu đường thứ cấp. Tình trạng này tương tự như tiểu đường typ 1, tuy nhiên không phải do hệ thống miễn dịch phá hủy các tế bào beta mà các tế bào này bị tiêu diệt bởi những nguyên nhân khác như bệnh hoặc tổn thương tuyến tụy.

Nguy cơ do thiếu hụt hormon INS

hormon INS là một hormon giúp chuyển hóa đường (glucose) vào mô của cơ thể. Các tế bào sẽ sử dụng glucose để chuyển hóa thành năng lượng cho cơ thể.

Đối với bệnh nhân tiểu đường typ 1, quá trình này sẽ bị gián đoạn. Do không có hormon INS, glucose không di chuyển vào được tế bào mà lưu lại trong máu. Điều này dẫn đến tình trạng các tế bào bị “chết đói” trong khi đó lượng đường trong máu cao có thể gây ra các hậu quả như:

Mất nước: Khi đường trong máu cao, bạn đi tiểu nhiều hơn. Đó là phản ứng của cơ thể để đào thải bớt đường, đồng thời kéo theo một lượng lớn nước đi ra ngoài theo đường nước tiểu khiến cơ thể bị mất nước.

Giảm cân: Đường được đào thải ra ngoài theo đường nước tiểu chứ không được chuyển hóa để tạo ra năng lượng, do đó cơ thể phải huy động glucose từ mô, cơ vào máu để sinh năng lượng khiến cơ thể bị giảm cân. Mất nước cũng góp phần gây sụt cân nhanh chóng.

Nhiễm toan xeton: Cơ thể không có đủ glucose để sinh năng lượng, nó sẽ giải phóng mỡ để bù đắp. Quá trình này tạo ra các chất được gọi là xeton. Đồng thời, gan giải phóng đường dự trữ để hỗ trợ nhưng cơ thể của bạn không thể sử dụng nó do không có hormon INS, do đó glucose sẽ tích tụ trong máu cùng với xeton acid. Sự kết hợp của glucose, mất nước và xeton acid được gọi là tình trạng “nhiễm toan xeton – ketoacidosis” và có thể đe doạ đến tính mạng nếu không được điều trị ngay.

Biến chứng mạch máu: Theo thời gian, lượng đường trong máu cao có thể gây hại cho thần kinh và các mạch máu nhỏ trong mắt, thận và tim. Bạn cũng có nguy cơ cao hơn bị xơ vữa động mạch, tắc mạch, có thể dẫn đến các cơn đau tim và đột quỵ.

Kiểm soát bệnh tiểu đường typ 1

Hiện tại, không có cách nào để ngăn ngừa bệnh tiểu đường typ 1. Tuy nhiên, nhiều người mắc bệnh tiểu đường typ 1 vẫn sống lâu và khỏe mạnh. Chìa khóa cho sức khoẻ bệnh nhân tiểu đường chính là giữ mức đường trong máu trong phạm vi cho phép. Tất cả những người bị tiểu đường typ 1 đều phải tiêm hormon INS để kiểm soát lượng đường huyết. Đồng thời, cần kiểm tra thường xuyên và điều chỉnh hormon INS, chế độ ăn và tập luyện thể thao để duy trì đường huyết ổn định.

Người tiểu đường tuyp 1 nên điểu chỉnh chế độ ăn và tập luyện thể thao hằng ngày